"Powstanie Wielkopolskie" - Skutki wielkopolskiego zrywu

Nie da się ukryć, że sukces powstańczy był ukoronowaniem ponad 120 letnich dążeń do niepodległości. Trudna sytuacja wewnątrz Rzeszy została dobrze wykorzystana przez Polaków. Po powstaniu utrzymywano nadal stan pogotowia wojennego. Warunki rozejmu w Trewirze nie rozstrzygały sprawy przynależności państwowej zaboru pruskiego. W lutowym porozumieniu czytamy: 

„Niemcy muszą niezwłocznie zaprzestać wszelkich działań ofensywnych przeciwko Polakom w Poznańskiem i we wszystkich innych okręgach”. 

Próżno poszukiwać w dokumencie informacji o wejściu w życie układu, stąd zaborca w dalszym ciągu prowadził zbrojne działania. Formalnie sporne tereny były nadal częścią państwa pruskiego. Warto nadmienić, że w zrywie poległo ponad dwa tysiące Polaków, około sześć tysięcy zostało rannych. Podobne straty ponieśli Niemcy.

     Obszar wyzwolony przez powstańców znajdował się pod władzą Komisariatu NRL i Armii Wielkopolskiej, liczyła ona około 70 tysięcy ludzi. Była gotowa w każdej chwili do odparcia ataku nieprzyjaciela. O losach tej ziemi miał zadecydować traktat. Zryw powstańczy był istotnym argumentem dla decydentów. Stanowił ważny element mówiący o polskości tych ziem i o celowości przekazania ich Polsce. Prawdopodobnie jeśli nie doszłoby do insurekcji w Dzielnicy Poznańskiej, na tych terenach zostałby przeprowadzony plebiscyt. Wówczas duża część zgermanizowanych powiatów bez wątpienia wybrałaby opcję niemiecką. 

Źródło: http://wlaczpolske.pl/index.php?etap=10&i=1302

     Do Poznania w celu nadzorowania postanowień rozejmu przybyła delegacja Komisji Międzysojuszniczej, której przewodniczył francuski polityk, Joseph Noulens. W drugiej połowie marca 1919 roku Niemcy zerwali rokowania, wówczas Noulens dyscyplinując zaborcę zagroził użyciem sił zbrojnych państw zachodnich. Z kolei dzięki uporowi Paderewskiego podjęto decyzję o zachowaniu przez Komisariat NRL pełni władzy na terenie byłego zaboru do momentu ustalenia granicy zachodniej. Jedną z pierwszych decyzji Komisariatu NRL było ogłoszone 10 kwietnia rozporządzenie o usunięciu niemieckojęzycznych napisów na urzędach, dworcach kolejowych i zmianie nazw ulic na polskie. Na początku maja państwa zachodnie przedstawiły Niemcom propozycję traktatu pokojowego, w którym była mowa o znacznych ubytkach terytorialnych wschodniej części ich państwa. Rzecz jasna propozycje zostały odrzucone. Mało tego podjęto decyzję o rozmieszczeniu armii wzdłuż granicy z Polską. Gotowość naszej armii do podjęcia działania wespół z zachodnimi sojusznikami w razie ataku Niemiec mocno ostudziły zapędy zaborcy. Ostatecznie końcem czerwca decyzja podziału została przyjęta. Polsce przyznano niemalże wszystkie tereny zajęte w czasie wielkopolskiego zrywu. Postanowienia traktatu wersalskiego weszły w życie na początku kolejnego roku. Odziały wielkopolskie przejęły z rąk niemieckich tereny przyznane Polsce. 

„Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy” zakończyła się naszym sukcesem…