Dzisiaj Polski Związek Eksploratorów otrzymał od Dyrektor Departamentu Ochrony Zabytków przy Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego dr hab. Katarzyny Zalasińskiej, zaproszenie na kolejne już spotkanie w sprawie zmiany przepisów w ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Tym razem spotkanie ma charakter telekonferencji ze względu na panującą pandemię. W ostatnim czasie, oprócz udziału w parlamentarnym zespole do spraw poszukiwaczy, PZE prowadziło akcję lobbingowo – informacyjną wśród przedstawicieli partii rządzącej, parlamentarzystów i polityków opozycji. Gościliśmy w ministerstwach. Udało nam się nawiązać bezpośredni kontakt z Prezesem Rady Ministrów panem Mateuszem Morawieckim. 27 lutego 2020 roku po spotkaniu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej, złożyliśmy na ręce premiera rządu obszerny dokument zawierający analizę systemu ochrony zabytków w Polsce. W analizie wykazaliśmy patologię na styku obywatel – urzędnik i złe prawo. W piśmie podkreśliliśmy również uwagę na to, jakie kroki, naszym zdaniem, należałoby podjąć w pierwszej kolejności, wyrażając prz tym zniecierpliwienie przedłużającymi się terminami konsultacji społecznych w pracach nad nowymi przepisami. Pismo zostało niezwłocznie przekazane panu profesorowi Piotrowi Glińskiemu wicepremierowi, Ministrowi Kultury i Dziedzictwa Narodowego, który z kolei przekazał je do Departamentu ochrony Zabytków przy MKiDN.
Dnia 4 marca 2020 roku otrzymaliśmy pismo z DOZ od pani Dyrektor dr hab. Katarzyny Zalasińskiej o doprecyzowanie postulatów środowiska detektorystycznego w Polsce.
23 marca 2020 roku otrzymaliśmy również pismo od pani wicedyrektor DOZ dr Magdaleny Marcinkowskiej powiadamiające nas o otrzymaniu przez DOZ pisma z Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. W piśmie pani Dyrektor zapewniła nas, że wnioski Polskiego Związku Eksploratorów zostaną uwzględnione w pracach nad nową ustawą.
Nie wiemy, czy pan premier objął osobistym nadzorem sprawy nurtujące poszukiwaczy, lecz z relacji wynika, że był szczerze zainteresowany problemem. Czas z pewnością to zweryfikuje.
Trudno jednak nie zauważyć od pewnego czasu ożywienia w sprawach eksploratorów ze strony Departamentu Ochrony Zabytków. Pomimo, a może dzięki pandemii otworzyło się dla nas swoiste okienko pogodowe i jak zapewnia moja rozmówczyni z DOZ pani Anna Gołębicka: nadszedł czas na przyspieszenie prac. Jak zapewne pamiętacie, PZE ostatnie kilkanaście miesięcy poświęciło między innymi na dogłębną analizę działania przepisów w praktyce a w zasadzie ich niedziałania. Wysłaliśmy ponad tysiąc osiemset pytań, a następnie przeanalizowaliśmy odpowiedzi, zebrane ze wszystkich WKZetów w Polsce i innych instytucji, dotyczące problemów, z którymi muszą zmagać się eksploratorzy. Wiele z opracowanych danych przedstawiliśmy w ostatnim piśmie do Departamentu Ochrony Zabytków.
Jesteśmy przygotowani merytorycznie do rozmów i negocjacji jak nigdy dotąd.
Jesteśmy tak jak Wy, zniecierpliwieni przedłużającymi się rozmowami i zdeterminowani do osiągnięcia celu. Nadszedł już czas, aby wreszcie zacząć rozmawiać o szczegółach rozwiązań w nowych przepisach oraz na ustalenie mapy drogowej, swoistego kalendarza, by już więcej nie przeciągać w czasie ważnych dla nas rozwiązań. Mam nadzieję, że MKiDN przedstawi nam wreszcie jakieś konkretne propozycje!
Formuła spotkania w postaci telekonferencji jest dość uciążliwa, lecz w dzisiejszej sytuacji nie ma innej możliwości. Obawiamy się jednak, że ograniczenia czasowe oraz tak duża 14- osobowa grupa obecnych spowoduje duże ograniczenie prezentacji stanowisk. Z doświadczenia będzie to po kilka minut na prelegenta, co jest naszym zdaniem niewystarczające. Dlatego nie spodziewamy się po tym spotkaniu jakiś znaczących postępów, ale przyjmujemy je z zadowoleniem i nadzieją, że na dalsze prace poświęcimy więcej czasu w małych zespołach eksperckich, do których wyznaczymy odpowiednio przygotowane osoby. Prace nad rozporządzeniem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2018 roku dowiodły, że to najefektywniejsza forma pracy. O postulatach i rozwiązaniach, jakie przygotowało PZE dla eksploratorów, będziemy informować Was i konsultować jak dotychczas.
W imieniu PZE
Jacek Wielgus